حذف چهار صفر از پول ملی و تغییر واحد پول ایران


محمدرضا فرزین، رئیسکل بانک مرکزی، امروز جزئیات نهایی طرح حذف چهار صفر از پول ملی را اعلام کرد. بر اساس این طرح، واحد پول ملی از «ریال» به «تومان» تغییر کرده و واحد خرد آن «قران» خواهد بود. به گفته فرزین، این تغییر با هدف هماهنگی واحد پول رسمی با کاربرد روزمره مردم و بازگرداندن شأن و اعتبار پول ملی انجام میشود.
چرایی حذف چهار صفر
فرزین تأکید کرد که در عمل، مردم سالهاست از «تومان» به جای ریال استفاده میکنند و حذف صفرها تنها یک تغییر اسمی نیست، بلکه اقدامی برای سادهسازی محاسبات، کاهش هزینههای چاپ و حملونقل اسکناس و بهبود درک عمومی از ارزش پول است.
او با اشاره به تجربه کشورهایی مانند آلمان، ترکیه و فرانسه در حذف صفرهای پول ملی، گفت این اقدام در بسیاری از کشورها پس از تورمهای بالا انجام شده است. به گفته وی، در حال حاضر نرخ تورم ایران در محدوده ۳۰ تا ۴۰ درصد تثبیت شده و این شرایط باعث شده نسبت ارزش پول ملی به ارزهای خارجی به شدت کاهش یابد.
روند اجرایی و زمانبندی
طبق اعلام رئیسکل بانک مرکزی، این طرح در یک فرآیند سهساله اجرا خواهد شد. در مرحله نخست، اسکناسها و چکپولهای جدید به تدریج جایگزین اسکناسهای قدیمی میشوند و چهار صفر به صورت کمرنگ بر روی برخی چکپولهای فعلی چاپ خواهد شد.
فرزین افزود که اسکناسهای خرد مانند ۵۰۰ یا ۱۰۰ تومانی جدید بهصورت سکه ضرب خواهند شد تا دوام بیشتری داشته باشند و هزینه چاپ کاهش یابد.
تأثیر بر تورم و اقتصاد
رئیسکل بانک مرکزی صراحتاً اعلام کرد که حذف چهار صفر اقدامی برای کنترل تورم یا افزایش ارزش پول ملی نیست، بلکه بیشتر یک اصلاح شکلی و حسابداری است. با این حال، وی پیشبینی کرد که این تغییر میتواند به بهبود تصویر پول ملی در سطح داخلی و بینالمللی کمک کند.
به گفته او، با توجه به روند فعلی تورم، حداقل ۳۵ سال طول خواهد کشید تا دوباره به نقطهای برسیم که نیاز به حذف صفر جدید مطرح شود.
پیامدهای اجتماعی و مالی
این اقدام علاوه بر سادهتر شدن محاسبات روزمره، میتواند در معاملات خرد و محاسبات مالی کسبوکارها اثرگذار باشد. همچنین، درج اعشار در واحد پول جدید – مشابه سنت در دلار – باعث دقت بیشتر در مبادلات و گزارشهای مالی خواهد شد.
جمعبندی
طرح حذف چهار صفر از پول ملی ایران، اگرچه تأثیر مستقیمی بر کنترل تورم ندارد، اما یک گام مهم در اصلاح ساختار پولی و بازگرداندن انسجام به واحدهای محاسباتی کشور است. با اجرای تدریجی این طرح، انتظار میرود فرآیندهای مالی سادهتر، هزینههای بانکی کاهش و اعتبار پول ملی در افکار عمومی تقویت شود.