چین به دنبال تشدید تنشهای تجاری است


در میانهی تنشهای تجاری میان دو قدرت اقتصادی جهان، چین تصمیم گرفته است بهجای عقبنشینی یا مذاکره تدریجی، سیاستی جسورانه و نمایشی را در پیش بگیرد؛ رویکردی که میتوان آن را «استراتژی شوک و قدرتنمایی» نامید. شی جینپینگ، رئیسجمهور چین، بر این باور است که در جنگ تجاری با آمریکا، افزایش تنشها و تحریک واکنشهای شدید طرف مقابل، راهی مؤثرتر از مصالحهی آرام برای رسیدن به اهداف راهبردی است.
این سیاست، هرچند در ظاهر پرریسک به نظر میرسد، حاصل محاسبهای دقیق است. پکن امیدوار است با ایجاد ترس و اضطراب در بازارهای جهانی و میان سیاستگذاران آمریکایی، بتواند امتیازهای بیشتری در مذاکرات به دست آورد.
چین در گذشته نیز نشان داده است که در مواجهه با رقبای قدرتمند، سیاستهای تهاجمی برایش نتیجهبخشتر بودهاند. تجربهی جنگ تجاری اخیر با آمریکا و افزایش تعرفهها، نه تنها چین را متزلزل نکرد، بلکه بر توان مدیریتی و انعطاف اقتصادی این کشور افزود. استراتژی شوک و قدرتنمایی حامل پیامی روشن است: «ما آمادهایم هزینههای کوتاهمدت را بپذیریم تا منافع بلندمدت خود را تضمین کنیم.» این پیام بهوضوح به بازارهای جهانی، تحلیلگران سیاسی و اقتصاددانان منتقل شده و نگرانیهایی در والاستریت و بورسهای آسیایی ایجاد کرده است.
شی جینپینگ با افزایش فشارها، دو هدف را دنبال میکند: نخست، نمایش چهرهای قدرتمند و غیرقابل تسلیم از چین در برابر آمریکا که مشروعیت داخلی او را نیز تقویت میکند؛ دوم، وادار کردن ایالات متحده به بازنگری در استراتژیهای خود، به این امید که در برابر فشارها، یا عقبنشینی کند یا به توافقی با شرایط مطلوبتر برای چین تن دهد. این نوع فشار، ترکیبی از دیپلماسی و جنگ روانی است که ریشه در فلسفهی کهن «ایجاد ترس برای کسب امتیاز» دارد.
البته این رویکرد بدون خطر نیست. تشدید تنشها، افزایش تعرفهها و بیثباتی در بازارهای جهانی میتواند واکنشهای غیرقابل پیشبینی از سوی آمریکا و متحدانش به همراه داشته باشد. با این حال، چین بهخوبی از این محاسبات آگاه است و به نظر میرسد این ریسکها را بهعنوان بخشی از معادله قدرت پذیرفته است. این رفتار نشاندهندهی تغییری بنیادین در نحوهی تعامل قدرتهای بزرگ است؛ جایی که قدرت نهتنها از ظرفیت اقتصادی، بلکه از طریق مدیریت فشار و روانشناسی رقبا اعمال میشود.
در نهایت، استراتژی چین در این جنگ تجاری، تصویری از کشوری مدرن ارائه میدهد؛ کشوری که میداند چگونه در برابر قویترین رقیب خود ایستادگی کند و از این ایستادگی، بیشترین بهره را ببرد. حتی اگر مسیر آن پر از چالش و ریسک باشد.